1. Dünya Savaşının Nedenleri

I. Dünya Savaşı’na zemin hazırlayan gelişmelerden biri Sanayi İnkılabı idi.

Sanayi İnkılabı ile devletler, bir yandan “ham madde” ve “ pazar” arayışına yönelirken diğer yandan “sömürgecilik” yarışı hız kazandı. Sömürgecilik yarışına katılan devletler, birbirlerine üstünlük sağlamak için hem sanayilerini geliştirdiler hem de hızla silahlandılar.

Savaşa zemin hazırlayan bir diğer önemli gelişme de Fransız İhtilali idi. İhtilalle ortaya çıkan “milliyetçilik” düşüncesi, çok uluslu devletlerin içerisindeki azınlıkların isyan etmelerine neden oldu. Bu isyanlardan en fazla Osmanlı Devleti ile Avusturya-Macaristan İmparatorluğu etkilendi.

I. Dünya Savaşı öncesinde İngiltere büyük bir sömürge imparatorluğu kurmuştu. Siyasal birliğini geç tamamlayan Almanya ise gelişen sanayisi için ham madde ve pazar arayışı içine girdi. Almanya, bir yandan İngiltere’nin sömürgelerine göz dikerken diğer yandan zengin kömür havzası olan Alsas-Loren bölgesini Fransa’dan aldı.

Fransa bu bölgeyi geri alabilmek için İngiltere ile yakınlaştı. Siyasal birliğini geç tamamlayan devletlerden İtalya ise Kuzey Afrika ve Doğu Akdeniz’de yayılmaya çalıştı. İtalya ve Almanya’nın sömürge arayışı içine girmeleri İngiltere’yi endişelendirdi. İngiltere, Uzak Doğu’daki sömürgelerine giden deniz yolu üzerindeki Mısır’ı işgal etti. Alman tehdidine karşı Rusya ile yakınlaştı. Avusturya-Macaristan İmparatorluğu ise Balkanlar ve Doğu Avrupa’da hâkimiyet kurmaya çalışıyordu. Aynı bölge Rusya’nın da yayılma sahasıydı. Rusya “Panslavizm” politikasıyla Balkanlardaki Slav kökenli ulusları Osmanlı Devleti’nden kopararak kendi hâkimiyeti altına almaya ve Balkanlar üzerinden Akdeniz’e inmeye çalışıyordu.

I. Dünya Savaşında Bloklaşmalar

I. Dünya Savaşı’nda taraflar

Devletler arasında yaşanan bu gerginlik ve rekabet, bloklaşmalara neden oldu. Almanya’nın öncülüğünde Avusturya-Macaristan ve İtalya bir araya gelerek İttifak Devletleri blokunu, İngiltere’nin öncülüğünde Fransa ve Rusya bir araya gelerek İtilaf Devletleri blokunu kurdular.

XX. yüzyılın başlarına gelindiğinde Avrupa’da siyasi ortam oldukça gergindi. Olası bir savaş için bütün şartlar oluşmuştu. Bu gergin atmosferde, Saraybosna’yı ziyaret eden Avusturya-Macaristan veliahdının bir Sırp tarafından öldürülmesi savaşın bahanesi oldu.

Avusturya-Macaristan İmparatorluğu, suikasttan sorumlu tuttuğu Sırbistan’a savaş açtı (28 Temmuz 1914). Diğer Avrupalı devletler de kısa sürede savaşa katıldılar. Savaş başladıktan hemen sonra Anadolu’dan toprak vaadi alan İtalya, saf değiştirerek İtilaf Devletleri blokuna katıldı. Avrupa’da başlayan savaş Osmanlı Devleti, Japonya ve ABD’nin de katılmasıyla dünya savaşına dönüştü.

Osmanlı Devleti, İttifak Devletlerinin; ABD İtilaf Devletlerinin yanında savaşa katıldı. Japonya ise Uzakdoğu’daki Alman sömürgelerine saldırdı.