I. Dünya Savaşı ve Osmanlı Devleti

I. Dünya Savaşı başladığında tarafsız olan Osmanlı Devleti, böyle bir savaşta yalnız kalmamak için ittifak girişimlerinde bulundu.

İtilaf Devletleri’nin yanında yer almayı hedefleyen Osmanlı Devleti’nin talebi reddedildi. İtilaf Devletleri, Osmanlı topraklarını aralarında paylaşmayı amaçladıkları için Osmanlı Devleti’nin savaşa katılmayıp tarafsız kalmasından yanaydı. Osmanlı Devleti tarafsız kalırsa İngiltere ve Fransa, müttefikleri olan Rusya’ya yardım edebilmek için Boğazlardan serbestçe geçebileceklerdi.

Osmanlı Devleti tarafsız kalması karşılığında; kapitülasyonların kaldırılması, Ege Adaları’nın kendisine verilmesi, Mısır meselesinin çözümü gibi isteklerde bulundu. Fakat İngiltere ve Fransa bu isteklere olumlu yanıt vermediler.

Osmanlı Savaşa Giriyor

Osmanlı Devleti, İtilaf Devletleri’ne yaptığı ittifak önerisinin reddedilmesi üzerine Almanya’ya yakınlaştı. İttihat ve Terakki yöneticileri, Almanya’ya karşı sempati duyuyorlardı ve Almanların savaşı kazanacağına kesin gözüyle bakıyorlardı. Böylece Osmanlı Devleti, Almanya’dan da alacağı destekle kaybettiği toprakları geri kazanabilecekti. Osmanlı Devleti, Almanya ile yaptığı gizli ittifak antlaşmasıyla İttifak Devletleri arasında yer almış oldu.

Yavuz (Goben) Savaş Gemisi

Almanya, Osmanlı Devleti’ni bir an önce kendi yanında savaşa sokmak istiyordu. Böylece yeni cepheler açılacak ve Almanya’nın savaş yükü de hafifleyecekti. Ayrıca halifeliğin Müslümanlar üzerindeki nüfuzundan faydalanacak, İngiltere’nin sömürgeleriyle bağlantısını kesecek, Osmanlı’nın ham madde ve insan gücünden faydalanacaktı.

Akdeniz’de bulunan Almanların iki savaş gemisi olan Goeben (Goben) ve Breslau (Brislav), İngiliz donanmasından kaçarak Çanakkale’ye sığınmaları, Osmanlı Devleti’nin savaşa girmesine yol açan olayların başlangıcı oldu. Osmanlı Devleti’nin, tarafsız bir devlet olarak, gemilerin silahlarını sökmesi ve personelini de tutuklaması gerekiyordu. Fakat Osmanlı Devleti, bu gemileri satın aldığını açıkladı ve Goeben’e Yavuz, Breslau’a da Midilli adını verip gemilere Türk bayrağını çekti. Bu gemilerin Osmanlı limanına sığınması, Osmanlı Devleti’nin savaşa girmesini hızlandırdı.

Karadeniz’e açılan bu gemiler, Rusya’nın Sivastopol, Odesa gibi limanlarını top ateşine tuttu (29 Ekim 1914). İttihat ve Terakki’nin bilgisi dâhilinde gelişen ve Almanya’nın uyguladığı bu planla Osmanlı Devleti, oldubittiyle savaşa dâhil oldu. İngiltere ve Fransa, müttefikleri Rusya’nın yanında yer alarak Osmanlı Devleti’ne savaş ilan etti (1 Kasım 1914). Osmanlı Devleti’nin savaşa katılmasıyla savaş daha geniş bir alana yayıldı. V. Mehmet Reşad, halife sıfatıyla cihat ilan etti; Müslümanları İngiltere, Fransa ve Rusya’ya karşı savaşa çağırdı. Fakat olumlu bir karşılık alınamadı.