I. Dünya Savaşı’nın Nedenleri ve Savaşın Gelişimi

Ekim 22, 2018 0 Yazar: inkilap

1914’te başlayıp 1918’e kadar süren I. Dünya Savaşı’na bütün devletler katılmamış olsa da etkisi dünya genelinde hissedildiği için adı dünya savaşı olarak tarihe geçmiştir.

Savaşın en önemli nedenlerinden olan Fransız İhtilali (1789), tüm dünyada etkisini göstererek birçok ulus üzerinde etkili olmuştur. Bu düşünceden etkilenen ulusların millî devlet kurma düşünceleri doğrultusunda bağımsızlık savaşları başlamıştır. Diğer önemli neden ise sömürgecilik yarışıdır.

Sanayi İnkılabı’nın ham madde ve pazar bulma yarışı, sömürgeci devletler arasında büyük bir rekabet başlatmıştır. Devletler arasındaki mücadelenin, silahlanma yarışına ve bloklaşmaların çıkmasına neden olmuştur.

Almanya’nın önderliğinde Avusturya-Macaristan ve İtalya bir araya gelerek 1882’de Üçlü İttifak (Bağlaşma) Devletleri’ni oluşturdu. Bu birlikteliğe karşı İngiltere ve Fransa İtilaf (Anlaşma) Devletleri’ni kurdu. Daha sonra İtilaf Devletleri’ne Rusya’nın da katılmasıyla 1907’de Üçlü İtilaf Devletleri kurulmuş oldu.

I. Dünya Savaşı’ndan bir görüntü

Özet Konu Başlıkları

I. Dünya Savaşının Genel Nedenleri

Milliyetçilik akımı
Sömürgecilik yarışı
Ham madde ve pazar arayışı
Devletlerarası bloklaşma
Silahlanma yarışı

I. Dünya Savaşının Özel Nedenleri

Japonya’nın Uzak Doğu’da sömürgeler elde etmek istemesi
Fransa’nın Sedan Savaşı’nda, Almanya’ya kaptırdığı kömür yatakları açısından zengin olan
Alsace Lorraine’i (Alsas Loren) geri almak istemesi
Avusturya-Macaristan’ın kendisi için tehlike olarak gördüğü
Sırbistan’ı ortadan kaldırıp Doğu’ya doğru genişlemek ve Rusya’yı Balkanlar’dan uzaklaştırmak istemesi
Rusya’nın Balkanlar’daki bütün Slavları kendi idaresinde birleştirme isteği (Panislavizm politikası) ve sıcak denizlere ulaşma amacı
Almanya ve İtalya’nın siyasi birliklerini tamamlaması ve sömürgecilik rekabetine katılmaları
İngiltere ve Almanya arasındaki siyasal ve ekonomik rekabet
İtalya’nın Akdeniz ve çevresinde yeni sömürgeler ele geçirmek istemesi

Savaşın Başlaması: Yaşanan pek çok gelişmelerin ardından İttifak ve İtilaf devletlerinin aralarında bir savaşın başlaması için küçük bir kıvılcım yeterliydi. 28 Haziran 1914’te Avusturya-Macaristan Veliahtı Franz Ferdinand (Franz Ferdinand) ve eşi, bir Sırp milliyetçisi tarafından suikast sonucu öldürüldü. Bu olay, İttifak ve İtilaf devletlerini savaşa sürükledi. 28 Temmuz 1914’te Avusturya-Macaristan, Sırbistan’a savaş ilan etti. Almanya, Avusturya-Macaristan’ın yanında yer alarak savaşa katıldı. Rusya ise Sırbistan’ın tarafında yer aldı. Almanya’nın Fransa ve Belçika’ya saldırması üzerine, İngiltere harekete geçerek Almanya’ya savaş açtı.

Avrupa’da savaşın başlamasıyla birlikte Japonya da Asya’daki yayılmasını hızlandırmak için, İngiltere’nin yanında yer alarak Almanya’ya savaş ilan etti. Japonya, kısa bir süre içinde Asya ve Büyük Okyanus’taki sömürgeleri ele geçirerek amacına ulaşmış oldu. Savaş başladığında İtalya tarafsızlığını ilan etmişti. Ancak Almanya ve Avusturya-Macaristan’la yaptığı ittifak antlaşmasına uymayarak 1915’te taraf değiştirip kendisine toprak vadeden İtilaf Devletleri’nin yanında savaşa katıldı. İtalya, 20 Mayıs 1915’te Avusturya- Macaristan’a, kısa bir süre sonra da Almanya’ya ve Osmanlı Devleti’ne savaş ilan etti. Çanakkale Muharebeleri’nden sonra Bulgaristan, İttifak Devletleri’nin yanında savaşa katıldı. Bulgaristan, İkinci Balkan Savaşı’nda kaybettiği toprakları Romanya, Sırbistan ve Yunanistan’dan geri almayı hedeflemekteydi.