Lozan Barış Konferansı İçin Yapılan Hazırlıklar

Ekim 29, 2018 0 Yazar: inkilap

Mudanya Ateşkesi’nin imzalanmasından sonra sıra barış görüşmelerine gelmişti. Mustafa Kemal Paşa, görüşmeler için İzmir şehrini önerdiyse de bu öneri kabul görmedi. Görüşmelerin tarafsız bir ülke olan İsviçre’nin Lousanne (Lozan) kentinde yapılması kararlaştırıldı.

İtilaf Devletleri, Lozan Barış Konferansı’na Türk tarafını temsilen İstanbul Hükûmeti’ni de davet edince, bu duruma tepki olarak TBMM tarafından saltanat kaldırıldı. Böylece Osmanlı Devleti’nin siyasal varlığına son verilmiş oldu. Artık barış görüşmelerinde Türk tarafının tek temsilcisi olarak sadece TBMM Hükûmeti kalmış, İtilaf Devletleri’nin oyunu bir kez daha bozulmuştu.

Mudanya Ateşkes Görüşmeleri’ndeki başarısı sebebiyle Batı Cephesi Komutanı İsmet Paşa, Dışişleri Bakanı seçildi ve Lozan Barış Görüşmeleri’ne gidecek Türk heyetinin başına getirildi. Lozan Barış Görüşmeleri’ne gidecek 33 kişiden oluşan heyete, hareketlerinden önce kısa bir direktif verilmişti. Heyetten özellikle Anadolu’da Ermenilere toprak verilmemesi ve kapitülasyonların kaldırılması konularında kesinlikle taviz verilmemesi istendi.

Konferans 20 Kasım 1922’de açıldı. Asıl barış görüşmeleri 21 Kasım’da Ouchy (Uşi) Şatosu Oteli’nin büyük salonunda başladı. Bu Konferansa Türkiye Büyük Millet Meclisi Hükûmeti, İngiltere, Fransa, İtalya, Japonya, Romanya, Yunanistan ve Yugoslavya delegeleri katıldı. Boğazlarla ilgili konuların görüşülmesi sırasında Sovyetler Birliği ve Bulgaristan delegeleri de konferansa katıldı. ABD ise sadece gözlemci olarak yer aldı.

Barış Konferansı İçin Yapılan Hazırlıklar

Barış Konferansı İçin Yapılan Hazırlıklar

Lozan Barış Konferansı Görüşmeleri

Lozan Barış Konferansı çok çetin tartışmalara sahne oldu. Çünkü orada sadece bir Türk-Yunan savaşının hesabı görülmüyordu. Tarihe karışan Osmanlı İmparatorluğu’nun tasfiyesinin getirdiği, yüzyıllara dayanan çeşitli ve çetrefilli sorunlar da çözülmeye çalışılıyordu. Konferans 4 Şubat 1923’te bir sonuç elde edilemeden dağıldı.

Konferans görüşmelerinin olumsuzlukla sonuçlandığı dönemde, 17 Şubat 1923’te İzmir İktisat Kongresi toplandı. Kongrede ekonomide tam bağımsızlık kararı alınarak kapitülasyonların kabul edilmeyeceği mesajı bir kez daha verildi. Ekonomide liberal bir modelin uygulanacağı kararı alındı. Batılı devletler üzerinde Türkiye’nin ekonomide liberal sisteme geçme kararı olumlu bir izlenim yarattı.

Türkiye, İtilaf Devletleri’ne 8 Mart’ta verdiği bir nota ile barış koşullarını içeren projesini açıkladı. Bunun üzerine yapılan çağrıyla 23 Nisan 1923’te, Lozan Barış Görüşmeleri’nin ikinci etabı başladı. Üç aylık zorlu müzakereler sonunda 24 Temmuz 1923’te İsmet Paşa, Lozan Barış Antlaşması’nı imzaladı.

Mustafa Kemal, İsmet Paşa’ya kutlama telgrafı çekti. Lozan Barış Antlaşması’nın imzalanması 101 pare top atışı yapılarak duyuruldu. Bütün ülkede şenlikler ve kutlamalar yapıldı. Nihayet Türk milletinin yıllardır özlemini çektiği barışa kavuşulmuştu.