Mustafa Kemal’e Suikast Girişimi

Terakkiperver Cumhuriyet Fırkasının kapatılmasından sonra yeniliklere karşı olanlar ve eski İttihatçılar, siyasal yoldan ulaşmadıkları amaçlarını Mustafa Kemal’e suikast yaparak elde etmek istediler.

Onlara göre yeni rejiminin varlığını sürdürmesi Mustafa Kemal’e bağlıydı. Onu öldürmekle iktidarı ele geçirebilecekleri ve ülkeyi istedikleri gibi yönetebilecekleri düşüncesindeydiler.

Mustafa Kemal, halk ile doğrudan temasa geçebilmek için zaman zaman yurt gezilerine çıkıyordu. Suikastı planlayanlar, Mustafa Kemal’in İzmir gezisi sırasında gerçekleştirmek üzere harekete geçtiler. Ancak Gazi Mustafa Kemal Paşa’nın İzmir’e gelmesi bir gün gecikti. Suikastçıları Yunan adalarına kaçıracak olan motorcu Giritli Şevki’nin korkarak durumu ihbar etmesi sonucu güvenlik güçleri harekete geçtiler ve suikastçılar, silahlarıyla birlikte ele geçirildiler.

Terakkiperver Cumhuriyet Fırkasının parti tüzüğünde cumhuriyet ilkesi, liberalizm ve demokrasi benimsenmişti. Partinin programında açıkça dinî inançlara saygılı olunduğu belirtilmişti.

Mustafa Kemal ATATÜRK

Partinin kurucuları, yeniliklerin zaman içinde kendiliğinden gerçekleşmesi gerektiği görüşündeydiler. Ancak fırka kısa bir zaman içinde Cumhuriyet’in ilanına ve hilafetin kaldırılmasına muhalif olanların toplandığı bir merkez olarak rejimi tehdit edici bir oluşum hâline geldi. Parti, o dönemde doğu illerinde çıkan olaylara karıştığı iddiasıyla İstiklal Mahkemesi tarafından kapatıldı (3 Haziran 1925). Böylece Cumhuriyet tarihinin ilk muhalefet partisi kapatılmış ve çok partili hayat kesintiye uğramış oldu.