Türkiye-Fransa İlişkileri

Türkiye-Fransa İlişkileri

Kasım 7, 2018 0 Yazar: inkilap

Lozan Barış Antlaşması’ndan sonra Türkiye ile Fransa arasındaki ilk sorun Türkiye-Suriye sınırının tespiti olmuştur.

Fransa’nın mandası altındaki Suriye ile Türkiye arasındaki sınırın çizilmesi için bir karma komisyon kurulması kararı alınmıştı. Komisyon ancak 1925 Eylül’ünde kurulabildi. Uzun tartışmalar sonucu Türkiye-Suriye sınırı komisyonca belirlenmiş olsa da Fransa bunu imzalamayı geciktirdi. Türkiye ile İngiltere arasındaki Musul anlaşmazlığının çözümünden sonra, karma komisyonun aldığı karar 30 Mayıs 1926’da imzalandı. Böylelikle Türkiye-Suriye sınırı tam olarak belirlendi.

Türkiye ile Fransa arasındaki bir başka sorun da Osmanlı’dan kalan borçların ödenmesi konusunda yaşandı. Osmanlı Devleti’nin en fazla borçlandığı ülke Fransa idi. Borçların ne kadar süre içinde ve hangi ülkenin parasıyla ödeneceği tartışmaları ancak 13 Haziran 1928’de imzalanan bir antlaşmayla belirlendi.

Türkiye’deki yabancı okullar sorunu, Türk-Fransız ilişkilerini etkileyen bir diğer meseleydi. Türk hükûmetinin hazırladığı Tevhid-i Tedrisat Kanunu’na göre, yabancı okulların tümünde Türkçe, tarih ve coğrafya dersleri Türk öğretmenler tarafından ve Türkçe okutulacaktı. Fransa’nın bu duruma ısrarlı itirazlarına rağmen Türkiye, konuyu iç meselesi sayarak tutumundan hiçbir ödün vermeden uygulamalarına devam etti.

Fransa ile yaşanan diğer anlaşmazlık konusu ise, ulaştırma alanında, Adana- Mersin demir yolunun millîleştirilmesi sırasında yaşandı. Bir Fransız şirketi tarafından işletilen demir yolu satın alınmak istendi ancak Fransa’nın itirazlarıyla karşılaşıldı. Bütün bu itirazlara rağmen Haziran 1929’da Adana- Mersin demir yolu, Türkiye tarafından satın alındı.

Türkiye - Fransa İlişkileri

Türkiye – Fransa İlişkileri

Hatay’ın statüsü konusu, Türkiye ile Fransa arasında yaşanan önemli bir sorun oldu. 1936’da Fransa’nın, kendi mandaterliği altında bulunan Suriye’ye bağımsızlık vermesinden sonra Hatay sorunu başladı. Hatay’ın 1939’da Türkiye Cumhuriyeti’ne katılmasıyla mesele son buldu.